Ο οικισμός"Smari" αναφέρεται για πρώτη φορά το 1375, σε έγγραφο του δουκικού αρχείου του χάνδακα. Το "Smari" αναφέρεται το 1583 από τον Καστροφύλακα στην επερχία Πεδιάδος. Στην τουρκική απογραφή του 1671 αναφέρεται το χωριό "Asmari" με 139 χαράτσια και στην αιγυπτιακή του 1834 αναφέρεται το "Smari". Στην απογραφή του 1881 το Σμάρι αναφέρεται στο δήμο Καστελλίου. Το 1928 αποτελεί έδρα ομώνυμης κοινότητας.
Ο οικισμός Σμάρι είναι κτισμένος στην κορυφή ενός μικρού λόφου (υψ.320 μ.) στο μέσο μιας μικρής όμορφης πεδινής έκτασης. Στις 20 Ιουλίου, εορτή του Προφήτη Ηλία, γίνεται στο χωριό μεγάλο πανηγύρι με κρητικό γλέντι καθώς και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις από τον Σύλλογο του χωριού.
Στην περιοχή του χωριού υπάρχουν αξιόλογες βυζαντινές εκκλησίες. Στις σπουδαιότερες συγκαταλέγονται ο ναός του Αγίου Γεωργίου, με ασβεστωμένες τοιχογραφίες και ο ναός του Σωτήρος Χριστού με τις ακόλουθες τοιχογραφίες: Κάθοδος στον Άδη, Βαϊφόρος, Υπαπαντή (την οποία αναφέρει ο Ιωσήφ Βρυέννιος το 1400) κλπ.
Η ανασκαφική έρευνα που έγινε την τελευταία δεκαετία του 1980, απέδειξε ότι στην περιοχή άνθισε η ζωή από την απώτατη αρχαιότητα. Τα αρχιτεκτονικά λείψανα, που έχουν ανασκαφεί παραπέμπουν σε συνεχή χρήση του χώρου από την Μεσομινωική μέχρι και την Ανατολίζουσα εποχή (1800 – 630 π.χ.). Η θέα από την Ακρόπολη Σμαρίου, όπως ονομάζεται ο αρχαιολογικός χώρος, είναι υπέροχη και μπορεί κανείς να διακρίνει μέχρι τα βόρεια παράλια της περιοχής των Γουβών.
Ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στα Βυζαντινά μοναστήρια και στα αξιόλογα αρχαιολογικά μνημεία της περιοχής και να θαυμάσει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του χωριού. Παράλληλα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει αγροτικές περιοχές, τις αγροτικές ασχολίες, τα τοπικά προϊόντα, την παραδοσιακή κουζίνα και την καθημερινή ζωή των κατοίκων και να έρθει σε επαφή με τη φύση καθώς και με τις δραστηριότητες στην ύπαιθρο, νοιώθοντας τη χαρά της περιήγησης, της γνώσης και της ανακάλυψης.
Επίσης ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τα τοπικά εδέσματα στις παραδοσιακές ταβέρνες του χωριού και να προμηθευτεί ντόπια τυροκομικά προϊόντα. Όσον αφορά στη διαμονή, τα καταλύματα που υπάρχουν λειτουργούν όλες τις εποχές του χρόνου.
Το χωριό Σμάρι, έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός Κρητικός οικισμός, όπου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει όμορφα αναπαλαιωμένα πετρόχτιστα σπίτια, γραφικά στενάκια, και ερείπια παλιών κατοικιών. Επίσης λειτουργεί εργαστήριο κεραμικής τέχνης, όπου κατασκευάζονται αντίγραφα βυζαντινής και Μινωικής τέχνης.